Διανύουμε μια εποχή που κάθε τομέας της ζωής μας έχει αρχίσει να επηρεάζεται σε μέγιστο βαθμό από τις τεχνολογικές ανακαλύψεις και τις διάφορες καινοτομίες. Έτσι λοιπόν και ο χώρος του ποδοσφαίρου δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχος και σταδιακά διαπιστώνουμε πως ποικίλοι επιστημονικοί κλάδοι αρχίζουν να έχουν ενεργό ρόλο στην καθημερινότητα ενός συλλόγου. Αυτοί μπορεί να είναι ο τομέας των μαθηματικών, της φυσικής, της ψυχολογίας αλλά και των υπολογιστών για την ανάλυση του τεράστιου όγκου των δεδομένων που καλούνται να διαχειριστούν οι άνθρωποι του κάθε συλλόγου.
Πως μπορεί όμως να συνδεθεί το TOTAL FOOTBALL με κάποια από αυτές τις επιστήμες;
Η απάντηση είναι απλή αρκεί να γυρίσουμε κάποιες δεκαετίες πίσω όταν ο AJAX του Ρίνους Μίχελς και του Γιόχαν Κρόιφ μεσουρανούσε και κατακτούσε το τρόπαιο σε όποια διοργάνωση συμμετείχε. Η βάση του Αίαντα λοιπόν υπάρχει όσο παράξενο και αν αυτό φαίνεται σε ένα αρχιτέκτονα της τότε εποχής στην Ολλανδία ο οποίος έφτιαξε τα φράγματα με σκοπό την αξιοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερης έκτασης γης χωρίς να αντιμετωπίζουν πρόβλημα οι Ολλανδοί από την αλλαγή της στάθμης της θάλασσας. Έτσι λοιπόν και ο Μίχελς με τον Κρόιφ το μετέφρασαν αυτό ποδοσφαιρικά και εφάρμοσαν την θεωρία ενός Γάλλου μαθηματικού, περί ευμετάβλητου χώρου. Δηλαδή οι ποδοσφαιριστές του AJAX να μικραίνουν και να μεγαλώνουν την επιφάνεια του γηπέδου που θα καλύπτουν αναλόγως τις συνθήκες που είχαν να αντιμετωπίσουν. Η γρήγορη μετάβαση από το ένα κομμάτι στο άλλο ήταν αυτό που τους έκανε ανίκητους σε συνδυασμό βέβαια με το αστείρευτο ταλέντο των παικτών που είχε στη διάθεση του ο Μίχελς. Αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα για το πώς η γεωμετρία μπορεί βοηθήσει σημαντικά το ποδόσφαιρο και αποτέλεσε ένα μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας του Αίαντα. Αναμφίβολα χαριτολογώντας στις πύλες του προπονητικού του κέντρου οι Ολλανδοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την περίφημη φράση της Ακαδημίας του Πλάτωνα που έλεγε «Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω».
Ολοκληρώνοντας την ιστορική αναδρομή και επιστρέφοντας στο σήμερα, εμφανές είναι ότι η επιστήμη και η τεχνολογία προσφέρει το υπόβαθρο για την εξέλιξη τόσο των παικτών όσο και των ομάδων.
Κάθε σύλλογος που θέλει να θεωρείται ανάμεσα στους κορυφαίους οφείλει να έχει αναπτύξει με τους ανάλογους ανθρώπους τον τομέα του Performance Analysis.
Το ποδοσφαιρικό θαύμα της Λέστερ μόνο τυχαίο δεν ήταν. Ψάχνοντας το λίγο παραπάνω, παρατηρούμε πως το τεχνικό τιμ της αποτελούνταν από τους λεγόμενους sports scientists, αναλυτές, εργοφυσιολόγους κ.α. οι οποίοι μελετούσαν λεπτομερώς κάθε δεδομένο που προέκυπτε από την προπόνηση των παικτών τους αλλά και κάθε λεπτομέρεια του παιχνιδιού του αντιπάλου που θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμη για την αντιμετώπιση του. Συγκεκριμένα το counter-pressing που εφάρμοσε ο Ranieri ήταν μια μεγάλη έκπληξη για τους ανταγωνιστές του πρωταθλήματος που δεν μπόρεσαν να αποκωδικοποιήσουν προς όφελός τους.
Τη φετινή σεζόν - αλλά και στη γενικότερη καριέρα του - ο Πεπ Γκουαρδιόλα έχει ολόκληρη ομάδα επιστημόνων από πίσω του, που του παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες για την κατάσταση των ποδοσφαιριστών του τόσο σε θέματα σωματικής υγείας αλλά και αφομοίωσης της τακτικής πάνω στην οποία προπονούνται.
Για να σας δώσω ακόμα μία γεύση, οι φίλαθλοι συνήθως δεν γνωρίζουν πως την ώρα ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, οι ποδοσφαιριστές παρακολουθούνται από πολλές κάμερες που είναι τοποθετημένες από τις ομάδες του, σε διάφορες γωνιές του γηπέδου. Αυτό έχει ως σκοπό την καταγραφή και μελέτη των κινήσεων τους στον αγωνιστικό χώρο που θα έχει ως αποτέλεσμα την άμεση αναφορά από τους αναλυτές στον πρώτο προπονητή για το τι έκανε σωστά ο παίκτης του ή που χρειάζεται βελτίωση. Αυτό συμβαίνει διότι μέσα από μελέτες διαπιστώθηκε πως ένα προπονητής μπορεί να συγκρατήσει μόνο το 30% των πληροφοριών ενός αγώνα όταν τον ζει από την άκρη του πάγκου του. Επίσης οι παίκτες συχνά έχουν πάνω τους ένα GPS το οποίο τροφοδοτεί με πληροφορίες τους αναλυτές για τις κινήσεις που εκτελούν, μετρά τους σφυγμούς τους, την ταχύτητα που αναπτύσσουν όπως και την εκρηκτικότητα τους αλλά και την αντοχή τους. Κάτι που είναι απολύτως απαραίτητο για τους προπονητές να γνωρίζουν αφού σε ματς μεγάλης πίεσης και ανταγωνιστικότητας θέλουν να έχουν στον αγωνιστικό χώρο τους 11 καλύτερους.
Υπάρχει και ένα άλλος τομέας που χαρακτηρίζεται εξίσου απαραίτητος και απαρτίζεται από τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Είναι λοιπόν ο τομέας των μεταγραφών. Οι αναλυτές λοιπόν θα χρειαστεί να περάσουν αρκετές ώρες μπροστά από τις οθόνες των υπολογιστών τους ακτινογραφώντας πάρα πολλούς ποδοσφαιριστές από διάφορα πρωταθλήματα ανά τον κόσμο. Ανάμεσα σε πολλούς αθλητές θα επιλέξουν τους επικρατέστερους, αυτούς δηλαδή που πέραν των τεχνικών χαρακτηριστικών έχουν και όλα τα στοιχεία εκείνα που ταιριάζουν στα θέλω του μυαλού της ομάδος. Τότε σειρά θα έχουν οι σκάουτερς που θα ταξιδέψουν για να τους δουν από κοντά και να διαπιστώσουν αν τελικά αυτά που παρουσίασαν οι αναλυτές μέσω των υπολογιστών και της μελέτης τους υλοποιούνται και στην πραγματικότητα. Η διαδικασία από κει και έπειτα είναι προφανής.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα σκηνικό όπου κατανοούμε πως, δεν γίνεται να ανήκεις στην ελίτ των ποδοσφαιρικών συλλόγων αν δεν διαθέτεις και δεν αξιοποιείς με τους κατάλληλους εξειδικευμένους ανθρώπους τα νέα τεχνολογικά εργαλεία. Ωστόσο οφείλω να τονίσω το πόσο σημαντικό είναι το ανθρώπινο φίλτρο σε όλες αυτές τις διαδικασίες, κάτι που αν δεν υπήρχε, δεν θα είχαμε και αποτέλεσμα.
Τέλος για να προλάβω τους ισχυρισμούς κάποιων, ότι όσο το δυνατόν περισσότερο χρησιμοποιούμε την τεχνολογία τόσο αλλοιώνουμε την μορφή του αθλήματος, έχω να τονίσω το εξής.
Η ομορφιά ΔΕΝ αλλοιώνεται, αλλά βρίσκεται στην συνύπαρξη του ταλέντου των ποδοσφαιριστών και των επιστημονικών δεδομένων που χρησιμοποιούν οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι στο πρόσωπο της εξέλιξης.
Zvan Boy